Thực trạng hiện nay #
Bệnh nghề nghiệp của nhân viên car detailing nói riêng và của nghề chăm sóc xe ô tô nói chung thường chưa được quan tâm đúng mức. Bệnh nghề nghiệp vô cùng nguy hiểm, nó có thể gây thương tích, ung thư, thậm chí là tử vong cho người lao động.
Một phần là bởi vì môi trường lao động ở Việt Nam vẫn còn nhiều ô nhiễm. Thêm nữa là tiêu chuẩn nghề chăm sóc xe ô tô tại Việt Nam vẫn còn thấp so với mặt bằng chung của thế giới. Kết quả là nghề detailing chưa phát triển đúng với tiềm năng của nó và khi làm việc detailer còn nhiều bất cập, rủi ro.
Bệnh nghề nghiệp là gì? #
Bệnh nghề nghiệp được định nghĩa là bệnh phát sinh do điều kiện lao động có hại của nghề nghiệp tác động lên người làm việc. Đặc điểm chung của bệnh nghề nghiệp khi làm chăm sóc xe ô tô là nó được tạo ra khi nhân viên làm việc trong môi trường có hại.
Chúng ta thường nghĩ rằng bệnh nghề nghiệp chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến người lao động. trong thực tế, khi nhân viên chăm sóc xe bị bệnh nghề nghiệp sẽ làm ảnh hưởng đến sức khỏe của đội nhóm và làm giảm hiệu suất làm việc của tập thể.
Nghề detailing chuyên nghiệp và nghề chăm sóc xe ô tô có tính chất tiếp xúc với nước và các chất tẩy rửa hóa học thường xuyên. Mua sản phẩm chăm sóc xe cao cấp và an toàn khi sử dụng chưa phải là ưu tiên hàng đầu của người kinh doanh chăm sóc xe.
Dĩ nhiên bạn sẽ luôn thấy rằng có những lý do phổ biến cho nhận thức này.
- Giá bán dung dịch vệ sinh ô tô quá đắt,
- Khách hàng mua dịch vụ không quan tâm nguy cơ bệnh nghề nghiệp,
- Cạnh tranh của dịch vụ chăm sóc xe giá rẻ,
- Thương hiệu chăm sóc xe uy tín còn ít.
Và còn rất nhiều những lý do khác mà bạn thấy đang tồn tại. Nhưng nếu bạn là người đang làm nghề detailing chuyên nghiệp, bạn sẽ tiếp xúc với môi trường detailing độc hại mỗi ngày. Cho dù bạn có làm trực tiếp lên chiếc xe hay không.
Các bệnh nghề nghiệp thường gặp #
Bệnh da nghề nghiệp do tiếp xúc môi trường ẩm ướt và lạnh kéo dài #
Rửa xe và vệ sinh ô tô có yếu tố gây bệnh là ẩm ướt hoặc lạnh kéo dài. Khi kết hợp với các tác nhân khác như hóa chất ăn mòn, vi khuẩn, nấm sẽ là điều kiệnn thuận lợi cho bệnh da nghề nghiệp.
Trong đó, các nhóm phổ biến là:
- Bệnh viêm da tiếp xúc
- Bệnh viêm quanh móng
- Hội chứng Raynaud
Bệnh viêm đường hô hấp mạn tính #
Bỏ qua yếu tố về mặt di truyền thì bệnh viêm đường hô hấp mạn tính khi làm việc chăm sóc xe là do môi trường sống ô nhiễm. Các yếu tố phổ biến như như:
- nấm mốc khi vệ sinh xe,
- bụi đường khi mở cửa hàng có mặt tiền đường lớn nhiều xe đi lại,
- bụi trong không khí do khoang dịch vụ không đối lưu,
- khói và khí thải khi xe ô tô di chuyển trong trung tâm chăm sóc xe hơi
- khí độc hóa chất VOCs,
- hít bụi xi đánh bóng ô tô.
Bệnh điếc do tiếng ồn #
Bệnh điếc do tiếng ồn là một bệnh thường bị bỏ qua. Đây là một bệnh có thể ngăn ngừa nhưng chúng ta thường không chú ý tới. Hậu quả là khi phát hiện thì bệnh không thể hồi phục. Bệnh điếc nghề nghiệp là bệnh do kỹ thuật viên chăm sóc xe tiếp xúc với tiếng ồn của môi trường lao động liên tục. Môi trường này chủ yếu có âm thanh cường độ cao trên mức gây hại (trên 85 dBA).
Các hoạt động hàng ngày phổ biến là nguyên nhân chính gây ra bệnh điếc nghề nghiệp khi làm chăm sóc xe ô tô như:
- rửa xe bằng máy phun rửa áp lực cao,
- hút bụi nọi thất với máy hút bụi công nghiệp,
- tiếng ồn của máy nén khí và máy nén hơi
- âm thanh lớn của máy đánh bóng ô tô,
Khi bạn thường xuyên tiếp xúc với tiếng ồn lớn hoặc trung bình lớn trong một thời gian dài có thể gây tổn thương các mô mềm của tai trong. Tế bào thần kinh ở tai trong sẽ bị phá hủy nếu tiếp xúc liên tục hoặc lặp đi lặp lại với những âm thanh lớn.
Khi số tế bào thần kinh bị hỏng đủ nhiều, thính giác sẽ mất đi vĩnh viễn.
Bệnh nghề nghiệp do rung cục bộ #
Có lẽ đây là bệnh nghề nghiệp mà DVN tin rằng phải đến hơn 99% nhân viên chăm sóc xe bỏ qua. Bởi vì bệnh lý này không phổ biến và nó cũng không có triệu chứng ngay khi bạn bắt đầu bị.
Bệnh này xảy ra khi bạn tiếp xúc với dụng cụ rung chuyển trong thời gian lâu dài. Bệnh có thể gây đau, mỏi cơ ở tay và cánh tay, giảm lực cơ. Tiếp xúc với rung động có thể là nguyên nhân gây giảm sức nắm của tay. Trong một số trường hợp, mệt mỏi cơ có thể là nguyên nhân của sự tàn tật.
Ảnh hưởng rung cục bộ thường gặp nhất trong các công việc có sử dụng các thiết bị khí nén hoặc điện cầm tay như:
- súng rửa xe áp lực cao,
- đầu vòi phun xịt của máy nén khí,
- máy thổi bụi cầm tay khi thổi khí khô nước rửa xe
- máy đánh bóng ô tô
Phổ biến hiện nay là bạn đang sử dụng những máy có tần số rung cao từ 15 Hz trở lên, biên độ hay vận tốc vượt quá giới hạn tối đa cho phép.
Bệnh thoát vị đĩa đệm #
Nhiều người nghĩ rằng bệnh thoát vị đĩa đệm chỉ gặp phải khi lớn tuổi, xảy ra do quá trình lão hóa tự nhiên. Tuy nhiên thời gian gần đây, tỷ lệ người trẻ tuổi mắc thoát vị đĩa đệm ngày càng gia tăng. Nhất là các bạn trẻ đang làm nghề detailing chuyên nghiệp.
Tình trạng thoái hóa đĩa đệm, rách hoặc nứt gây chèn ép dây thần kinh, dẫn đến cơn đau khó chịu, gây cản trở khả năng vận động. Nếu không phát hiện sớm và điều trị thoát vị đĩa đệm kịp thời, có thể khiến một người khỏe mạnh bị tàn phế suốt đời.
Nguyên nhân chính là do:
- tư thế làm detailing không đúng,
- chấn thương khi mang vác dụng cụ rửa xe,
- đi giày dép không phù hợp trong lúc làm việc,
- liên tục thay đổi tư thế quá nhanh,
- đứng hoặc ngồi quá lâu để làm vệ sinh ô tô.
Bệnh tiểu đường #
Sẽ có rất nhiều bạn phản ứng khi đưa bệnh tiểu đường vào danh sách các bệnh nghề nghiệp thường gặp khi làm chăm sóc xe ô tô. Điều này cũng rất dễ hiểu bởi vì chính bản thân Randy cũng đã từng nghĩ như vậy.
Sự thật là không phải nghề chăm sóc xe ô tô là nguyên nhân gây ra bệnh tiểu đường. Nhưng cách chúng ta thay đổi lối sống, chế độ ăn uống và sinh hoạt không hợp lý khi làm nghề đã tạo ra những thói quen xấu. Và, nó tác động lâu dài đến sức khỏe của bạn mà bạn không nhận ra.
Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh tiểu đường tiến triển âm thầm hơn bạn nghĩ.
Với bệnh đái tháo đường typ1, bạn sẽ nhận ra mình thường có biểu hiện mệt mỏi, buồn ngủ. Đói và mệt, khô miệng, khát nước nhiều và ngứa da dù bạn làm detailing ít hơn trước.
Ở bệnh đái tháo đường typ2 bệnh nhân diễn biến rất âm thầm thậm chí không có triệu chứng gì, không có các triệu chứng rầm rộ như đái tháo đường typ1. Khi tổn thương thần kinh khiến cơ thể bạn khó chữa lành vết thương. Thời gian lành vết thương lâu hơn trước rất nhiều.
Biện pháp phòng ngừa
bệnh nghề nghiệp #
Nhiều bạn sẽ đặt câu hỏi cho DVN là tại sao lại nêu ra bao nhiêu bệnh nghề nghiệp để làm gì? Làm nghề chăm sóc xe chuyên nghiệp mà bệnh nghề nghiệp được hưởng chế độ gì đâu? Ai mắc thì phải tự trả tiền điều trị bệnh nghề nghiệp mà thôi.
Đúng! Bạn nói hoàn toàn đúng. Và cho đến thời điểm 2025 này thì môi trường làm việc độc hại gây ra các bệnh nghề nghiệp thường gặp vẫn chiếm đa số.
Nhưng Randy tin rằng chúng ta hoàn toàn có thể thay đổi điều đó. Sẽ có rất nhiều trở ngại ngăn cản những người làm nghề car detailing chuyên nghiệp, nhưng chúng ta sẽ thay đổi môi trường làm việc detailing này. Bởi vì xu hướng nghề detailing mới không cho phép chúng ta đánh đổi sức khỏe và cơ hội nghề nghiệp với giá rẻ nữa. Hãy cùng Detailing Vietnam thay đổi ngay từ hôm nay.
Randy Nguyen
Biện pháp y tế #
Theo dõi các yếu tố có hại trong môi trường lao động tại trung tâm chăm sóc xe. Từ đó, cải thiện chất lượng làm việc hoặc thay đỗi cách mà bạn tạo điều kiện cho đội nhóm của bạn làm việc.
Biện pháp cá nhân #
Trang bị đầy đủ bảo hộ lao động cho kỹ thuật viên chăm sóc xe và những người liên quan. Chia sẻ thêm thông tin về cách sử dụng đúng cách và bảo quản tốt các trang thiết bị bảo vệ cá nhân.
Biện pháp kỹ thuật #
Studio detailing cần bổ sung thêm các biện pháp thông gió, giảm bụi, cho khoang dịch vụ. Quản lý kỹ thuật cần kết hợp với chủ đầu tư thay đổi quy trình chăm sóc xe và mua sản phẩm chăm sóc xe chất lượng cao hơn để nâng cao hiệu quả vận hành bền vững.
Biện pháp truyền thông #
Bạn cần tích cực chung tay cùng cộng đồng để chia sẻ, nâng cao hiểu biết về bệnh nghề nghiệp. Mỗi người đều cần có ý thức tuân thủ các quy định an toàn trong lao động.
CHUYÊN MỤC DÀNH CHO NHÀ TÀI TRỢ #
Tài liệu tham khảo #
- National Institute of Health, Division of Industrial Hygiene. Hydrofluoric acid burns. Ind Med 1943;12:412–9.
- Genuino HC, Opembe NN, Njagi EC, McClain S, Suib SL. A review of hydrofluoric acid and its use in the car wash industry. J Ind Eng Chem 2012;18:1529–39.
- US Department of Labor Bureau of Labor Statistics. Occupational Injury and Illness Classification Manual. Available at http://wwwn.cdc.gov/wisards/oiics.
- Trần Thị Bích Thuỷ, Hà Anh Đức, Lương Mai Anh, Nguyễn Quảng Thức, Dương Hữu Quý, Thực trạng môi trường lao động của các cơ sở sản xuất tại Việt Nam trong 3 năm (2016-2018) , Tạp chí Y học Dự phòng: T. 30 S. 4 Phụ bản (2020): SỐ ĐẶC BIỆT HỘI NGHỊ KHOA HỌC QUỐC TẾ VỀ SỨC KHỎE LIÊN QUAN ĐẾN BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU VÀ MÔI TRƯỜNG
- Lương Mai Anh, Hà Anh Đức, Tô Thị Phương Thảo, Nguyễn Quảng Thức, Đỗ Thị Điệp, Thực trạng tử vong do tai nạn thương tích tại Việt Nam giai đoạn 2012 – 2022 , Tạp chí Y học Dự phòng: T. 34 S. 6 Phụ bản (2024): SỐ ĐẶC BIỆT – HỘI NGHỊ KHOA HỌC QUỐC GIA LẦN THỨ 4 VỀ PHÒNG CHỐNG TAI NẠN THƯƠNG TÍCH
- Phạm Thị Minh Phương, Nguyễn Văn Hiếu, Đặng Thị Lương, Trần Cẩm Vân, Nhiễm nấm Malassezia trên da bệnh nhân bị viêm da cơ địa và một số yếu tố liên quan tại Bệnh viện Da liễu Trung ương từ tháng 7/2019 – tháng 6/2020 , Tạp chí Y học Dự phòng: T. 32 S. 3 Phụ bản (2022): SỐ ĐẶC BIỆT – HỘI NGHỊ KHOA HỌC NGHIÊN CỨU SINH NĂM 2021